در میان بیماری‌های غیرواگیر، سکته قلبی یکی از جدی‌ترین تهدیدها برای جان انسان‌هاست. این بیماری، که گاهی به‌صورت ناگهانی و بدون علامت هشداردهنده بروز می‌کند، سالانه جان میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان می‌گیرد. درک علل، علائم، روش‌های پیشگیری و برخورد صحیح با سکته قلبی، نه‌تنها برای بیماران قلبی بلکه برای همه‌ی افراد جامعه ضروری است.

سکته قلبی چگونه اتفاق می‌افتد؟

سکته قلبی یا همان انفارکتوس میوکارد زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به بخشی از عضله قلب به‌طور ناگهانی قطع شود. این انسداد معمولاً به دلیل تشکیل لخته خون در یکی از شریان‌های کرونر است؛ شریان‌هایی که مسئول تغذیه قلب هستند. با قطع خون‌رسانی، عضله‌ی قلب در آن ناحیه آسیب می‌بیند یا حتی ممکن است از بین برود. شدت این آسیب به سرعت واکنش پزشکی و گستردگی انسداد بستگی دارد.

علائم سکته قلبی؛ همیشه آن چیزی نیست که فکر می‌کنید

اگرچه تصور عمومی از سکته قلبی همراه است با درد شدید در قفسه سینه، اما واقعیت این است که علائم آن می‌تواند بسیار متفاوت باشد. برخی از رایج‌ترین نشانه‌ها شامل درد یا فشار در ناحیه قفسه سینه، انتشار درد به بازوی چپ، فک، گردن یا پشت، تنگی نفس، تعریق سرد، حالت تهوع و احساس ضعف یا سبکی سر هستند. جالب است بدانید که در برخی افراد، به‌خصوص زنان و بیماران دیابتی، سکته قلبی ممکن است بدون درد قفسه سینه رخ دهد و با علائم گوارشی یا خستگی غیرعادی همراه باشد.

دلایل و عوامل زمینه‌ساز

سکته قلبی اغلب نتیجه‌ی بیماری عروق کرونر است؛ بیماری‌ای که در آن چربی‌ها، کلسترول و سایر مواد در دیواره‌ی شریان‌ها رسوب می‌کنند و پلاک‌های آترواسکلروتیک تشکیل می‌دهند. این پلاک‌ها با گذشت زمان بزرگ می‌شوند و در نهایت ممکن است پاره شده و موجب تشکیل لخته خون شوند.

عوامل خطر اصلی شامل فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت، استعمال دخانیات، چاقی، تغذیه ناسالم، کم‌تحرکی، استرس مزمن و سابقه خانوادگی بیماری قلبی هستند. با افزایش سن، احتمال بروز این عوامل نیز بیشتر می‌شود، اما سبک زندگی سالم می‌تواند نقش قابل توجهی در پیشگیری ایفا کند.

نقش تشخیص سریع و درمان فوری

در صورت بروز علائم مشکوک به سکته قلبی، سرعت واکنش بسیار حیاتی است. درمان سریع می‌تواند از مرگ بافت قلبی جلوگیری کند و شانس زنده‌ماندن فرد را افزایش دهد. استفاده از داروهای حل‌کننده‌ی لخته، آنژیوپلاستی اورژانسی یا حتی جراحی بای‌پس از جمله اقداماتی هستند که ممکن است برای بازگشایی شریان مسدود انجام شوند.

تأخیر در درمان می‌تواند باعث نارسایی قلبی، اختلالات ریتم قلب یا حتی مرگ ناگهانی شود. بنابراین آموزش عمومی درباره‌ی علائم و افزایش آگاهی در این زمینه می‌تواند جان افراد زیادی را نجات دهد.

پیشگیری؛ کلید اصلی در مدیریت خطر

در حالی که برخی از عوامل مانند ژنتیک قابل کنترل نیستند، اما بسیاری از عوامل خطر سکته قلبی را می‌توان با تغییر سبک زندگی کاهش داد. تغذیه‌ی سالم شامل مصرف میوه، سبزیجات، غلات کامل، ماهی و چربی‌های مفید، ورزش منظم، قطع مصرف سیگار، کنترل استرس و داشتن خواب کافی، همگی در کاهش احتمال بروز سکته نقش دارند.

همچنین پایش منظم فشار خون، کلسترول، قند خون و وزن بدن، به‌ویژه برای افراد در معرض خطر بالا، بسیار توصیه می‌شود. گاهی یک چکاپ ساده می‌تواند از وقوع یک حادثه جدی پیشگیری کند.

پس از سکته؛ زندگی همچنان ادامه دارد

سکته قلبی پایان زندگی نیست. بسیاری از افراد پس از گذراندن درمان مناسب و شرکت در برنامه‌های توان‌بخشی قلبی، به زندگی عادی خود بازمی‌گردند. این برنامه‌ها معمولاً شامل تمرینات بدنی سبک، مشاوره تغذیه، حمایت روانی و آموزش برای پیشگیری از سکته‌ی مجدد هستند. مشارکت در این فرآیند، نقش کلیدی در بازگشت به سلامت و کاهش اضطراب پس از حادثه دارد.

نتیجه‌گیری: آگاهی، نجات‌دهنده زندگی

سکته قلبی یکی از بحران‌های پزشکی است که با آگاهی و اقدام به‌موقع می‌توان از آسیب‌های آن کاست. پیشگیری از آن نیازمند نگاهی جدی به سلامت قلب، تغییر سبک زندگی و توجه به علائم هشداردهنده است. قلب، موتور زندگی ماست؛ مراقبت از آن، وظیفه‌ای فردی و جمعی محسوب می‌شود.
منبع: https://clinic-aram.com/